Er is nog steeds geen haast

Dat was aan het einde van het kwartaal de titel van een toespraak van een FED-gouverneur. Met deze uitspraak gaf hij op dat moment richting aan de financiële markten. In de praktijk noemt men dit ook wel “forward-guidance”. Het onderwerp van de presentatie was de beleidsrente, hoe kan het ook anders. De markt wist op deze manier waar het (voorlopig) aan toe was en kon daarop reageren. In zijn algemeenheid werkt “forward guidance” vaak beter dan conventionele monetaire beleidsaanpassingen om een economie te verkrappen of verruimen. Een simpel woord is vaak al voldoende om je doel te realiseren. Het doel van de FED is het op verantwoordelijke wijze bevorderen van de economie voor de langere termijn. Het doel van de ECB is het stabiliseren van de Europese munt (en bestrijden van inflatie).

Op de laatste dag van het kwartaal deed ook de FED-voorzitter, Jerome Powell, een duit in het zakje. Hij stelde dat de beleidsrente op het huidige niveau kan blijven zolang de economie van de V.S. dat toelaat.

Zo zijn de renteverwachtingen in de V.S. gedurende het kwartaal fors aangepast. Aan het begin van het jaar gingen marktvolgers uit van 6 of 7 renteverlagingen gedurende 2024. Men verwachtte de eerste renteverlaging al in april (met het doel de economie te stimuleren). Maar aan het einde van het kwartaal ging men uit van nog maar 3 renteverlagingen en de eerste waarschijnlijk pas in juni. De inflatie daalde gedurende het kwartaal steeds verder richting het gewenste lagere niveau. Maar de economie groeide sneller dan verwacht en ook de werkloosheid was geen punt van zorg. Er bleef veel vraag naar arbeid. En deze vraag werd voor een groot deel opgevangen door de immigratie vanuit Midden en Zuid-Amerika. Deze laatste ontwikkeling droeg mede bij aan de afnemende inflatie omdat er meer arbeiders op de markt kwamen. Er was voor de beleidsmakers in de V.S. nog geen reden om de rente op korte termijn te verlagen.

En niet alleen in de V.S. maar wereldwijd bleef de economische groeiverwachting positief verrassen. In Europa daarentegen bleef de economische groei achter bij de rest van de wereld. Men zag ook hier de kerninflatie teruglopen. Aan het eind van het kwartaal was deze nog 2,9%. Dat kwam al redelijk in de buurt van de beoogde 2%. Deze combinatie van zeer beperkte economische groei en lagere inflatie heeft ertoe geleid dat de markten ervan uit gingen dat de rente wel eens eerder in Europa dan in de V.S. zou kunnen worden verlaagd. Deze stand van zaken leidde tot een appreciërende USD ten opzichte van de Euro. Maar voorlopige zijn de beleidsrentes in de ontwikkelde landen dus op hetzelfde niveau gebleven als op 1 januari van dit jaar. Er waren echter 2 uitzonderingen. Dit waren Japan en Zwitserland. Japan verhoogde na 17 jaar voor het eerst haar beleidsrente (naar 0%!). De Zwitserse Centrale Bank verlaagde onverwacht de rente naar 1,5%.

In het afgelopen kwartaal werden we over het algemeen verrast met positieve harde economische cijfers zoals cijfers over het Bruto Nationaal Product. Daar stonden relatief zwakke zachte cijfers als sentimentindicatoren tegenover. Het vertrouwen van ondernemers en consumenten lag nog steeds onder het niveau van het historische gemiddelde. Het beleggingssentiment lag dan weer boven het langjarige gemiddelde, maar de meeste tijd niet extreem.

In China steeg de inkoopmanagersindex voor de industrie naar 51,1. Dit was de hoogste stand in 13 maanden. De samengestelde index steeg zelfs naar 52,7. Ook in de V.S. is de inkoopmanagersindex voor de industrie gedurende het afgelopen kwartaal gestegen naar een niveau boven de 50. Deze inkoopmanagers zijn in het afgelopen kwartaal positiever geworden voor de nabije toekomst. Helaas kon Europa niet meedelen in dit optimisme. Er werd bij de inkoopmanagers uit de industrie zelfs een laagste stand van 45,7 over de afgelopen 3 maanden gemeten. Daarmee bevindt de Europese industrie zich al een tijdje in een recessie. Wat dit allemaal voor implicaties zou kunnen hebben voor de financiële markten komen we in onze strategie kort op terug.

Aandelen
De positieve lijn aan het einde van het jaar 2023 werd in 2024 doorgetrokken. Investeerders in aandelen hebben een mooie start van het jaar beleefd. Ondanks de nodige geopolitieke spanningen en verdere de-globalisering leken de fundamenten zich in het afgelopen kwartaal te verbeteren. Zo wisten de winsten van bedrijven vaak de verwachtingen te overtreffen en zelfs in veel gevallen procentueel harder te stijgen dan de koers van het aandeel van het bedrijf. De stijging van de aandelenkoersen van bedrijven werd ook “breder gedragen”. Het verschil in rendement tussen regio’s, sectoren en een kleine groep bedrijven die werd geassocieerd met kunstmatige intelligentie en de rest, was nog niet weg maar wel beperkter in het afgelopen kwartaal. Zo bleef de V.S. ook in het afgelopen kwartaal een aantrekkelijkere regio om in aandelen te beleggen dan bijvoorbeeld de opkomende markten. In een goed gespreide aandelenportefeuille had iedereen een positief rendement gerealiseerd.

Obligaties
Voor obligatiebeleggers viel het eerste kwartaal wellicht een beetje tegen. De aanstaande renteverlagingen zouden normaliter voor stijgende obligatiekoersen hebben gezorgd. Maar helaas, de kapitaalmarktrentes in Europa en de V.S. zijn, tegen de verwachting in, gestegen. Onder gelijke omstandigheden hadden we dan negatieve rendementen mogen verwachten. Dat was ook het geval bij de “veilige” staatsleningen met een langere looptijd. Maar omdat de economische omstandigheden verbeterden en het risico op faillissementen (buiten China) afnam, namen ook de kredietopslagen af en werd er op obligaties met een hoger crediteurenrisico toch nog een fractioneel tot licht positief rendement gerealiseerd. Ook hier heeft de belegger met een spreiding over meerdere onderliggende debiteuren en looptijden uiteindelijk een positief rendement gerealiseerd.

Valuta
We schreven al eerder dat de USD in waarde is gestegen ten opzichte van de Euro (ca. 2%). En eigenlijk is de USD in het afgelopen kwartaal sterker geworden ten opzichte van bijna alle valuta die ertoe doen. In het afgelopen kwartaal werd er zelfs een dieptepunt van de Chinese Yuan ten opzichte van de USD bereikt sinds er in 2011 vrij in het muntpaar gehandeld kan worden. Maar ook de Japanse Yen is verzwakt ten opzichte van de Amerikaans munt. In 1971 zei John Connally, destijds Minister van Financiën in de V.S., al: “de USD is onze munt en jullie probleem”. Europese beleggers en exporteurs zullen het niet als een probleem hebben ervaren.

Vastgoed
In het beursgenoteerde Europese vastgoed viel het in het afgelopen kwartaal niet te verdienen. Door een eindsprintje gedurende de laatste maand van het kwartaal werd er in een wereldwijd gespreide belegging in deze categorie nog nipt een positief rendement gerealiseerd. De verwachte, maar niet uitgekomen, rentedaling speelde wellicht ook hier parten. In het laatste kwartaal van het vorige jaar waren de koersen al sterk vooruitgelopen op deze verwachte rentedaling. Een dalende rente zou voor de toekomstige waardeontwikkeling van het vastgoed wel eens een gamechanger kunnen zijn. Maar dan zullen ook veel andere trends moeten veranderen en/of verbeteren.

Grondstoffen
De gespreide grondstoffenindex is in het afgelopen kwartaal, ondanks de aantrekkende groei van de wereldeconomie, slechts gering gestegen. Blijkbaar waren vraag en aanbod redelijk in evenwicht. Dat gold niet voor de vraag en aanbod van cacao. Na mislukte oogsten in West-Afrika steeg de prijs van de grondstof voor chocolade met meer dan 100% in een kwartaal. Ook de aanbodkant van olie ligt in Oekraïne en Rusland letterlijk onder vuur. In de afgelopen maanden zijn de landen van OPEC+ bij hun besluit gebleven om het aanbod voorlopig beperkt te houden. Het resultaat was dat olie meer dan 10% duurder werd in het afgelopen kwartaal. Bij eventuele toekomstige renteverlagingen en een aantrekkende economie zou ook de vraagkant nog wel eens voor verdere prijsstijgingen kunnen zorgen. En door alle geopolitieke spanningen en, bij gebrek aan alternatieven, extra vraag van Chinese consumenten en overheid steeg de prijs van goud in het afgelopen kwartaal naar een nieuwe recordstand. Overigens was de situatie in het afgelopen kwartaal niet heel anders dan in de periode ervoor. Het blijft dan altijd de vraag waarom er juist in het afgelopen kwartaal zo’n prijsstijging plaatsvond.

Strategie
In het eerste kwartaal van 2024 hebben we in de vermogensbeheerportefeuilles een aantal mutaties doorgevoerd. Door de gestegen aandelenkoersen en de achtergebleven obligatiekoersen hebben we in bijna alle risicoprofielen onze strategie van “rebalancing” toe kunnen passen. Zo hebben we een gedeelte van de winst veilig weten te stellen en het risico van de portefeuille gelijk gehouden. Behalve de periodieke “rebalancing” hebben er ook een aantal tactische mutaties in het risicodragende deel van de portefeuilles plaatsgevonden. Het belang in vastgoed is, na de stijging in het laatste kwartaal van 2023, in de portefeuilles teruggebracht ten gunste van aandelen. Binnen het belang in aandelen is winst genomen op de kleinere bedrijven in Azië ten gunste van groeiaandelen in de V.S.

Zoals we al eerder schreven waren de economische cijfers over het algemeen goed en verrasten ze tot op heden vooral aan de bovenkant. De renteverlagingen zijn uitgesteld maar van afstel lijkt nog geen sprake. Wellicht komt de renteverlaging er in Europa al eerder dan vooraf werd aangenomen. Er vinden zowel bij overheden als bedrijven substantiële investeringen plaats in het kader van de-globalisering en de energietransitie. Maar wellicht de belangrijkste investeringen vinden plaats in de oplossing voor de arbeidskrapte en een hogere productiviteit. Deze oplossing zou AI (artificial intelligence) moeten zijn. Van de toepassing van kunstmatige intelligentie wordt veel verwacht. Niet alleen bedrijven in sectoren, zoals de semiconductor-industrie, die het gebruik van de kunstmatige intelligentie mogelijk maken, gaan hier de komende periode van profiteren. Ook voor de bedrijven die kunstmatige intelligentie in de toekomst optimaal weten toe te passen zijn er grote financiële voordelen te realiseren. We zouden best wel eens in een trend kunnen zitten, die samen met de huidige sentimenten en waarderingen, tot een verrassend goed beleggingsjaar kan leiden. Uiteraard onder de voorwaarde dat de winsten van beursgenoteerde bedrijven niet teleurstellen. Wij gaan overigens in dit soort situaties de risico’s niet verhogen. We houden vast aan de vastgestelde profielen en beleggingsstrategie die is uitgestippeld voor de langere termijn. We blijven het actief voor u volgen en gaan het meemaken.