13 jan Terugblik 2024
Geen eindejaarsrally, maar toch een mooi beleggingsjaar
De meeste beleggers zullen tevreden terugkijken op het jaar 2024. Het was het tweede jaar op rij met sterke gemiddelde stijgingen van de aandelenkoersen. Daarnaast zagen we een voorzichtige voortzetting van het herstel van de obligatierendementen. Investeringen in goud en cryptomunten waren over het hele jaar eveneens zeer rendabel. De vaak voorspelde, en misschien wel gehoopte, eindejaarsrally bleef echter uit. De USD steeg in het laatste kwartaal opvallend, wat met name voor Europese beleggers interessant was.
Economische groei
Over het gehele jaar gezien waren economische groei en inflatie de belangrijkste thema’s voor de centrale banken. Per saldo hadden we te maken met een groeiende economie. In de V.S. steeg deze gemiddeld met ongeveer 2,8%, met in de laatste kwartalen zelfs meer dan 3%. In Europa bleef de groei echter beperkt tot ongeveer 0,8%. In China groeide de economie naar verwachting met circa 4,8%, en in India zelfs iets meer. Dit resulteerde in een gemiddelde wereldwijde economische groei van meer dan 3%.
Geopolitiek
Geopolitieke spanningen bleven een belangrijke rol spelen op de financiële markten. Vaak ging het om spanningen die al jaren aanwezig zijn, zoals in het Midden-Oosten (Gaza, Syrië en Israël), tussen Oekraïne en Rusland, en tussen China en de V.S. Daarnaast waren er volop verkiezingen. Hoge inflatie is vaak ongunstig voor zittende regeringen, wat ook in 2024 duidelijk werd. De belangrijkste en meest impactvolle politieke verschuiving vond plaats in de V.S., waar president Trump werd verkozen. Hij zal op 20 januari worden geïnaugureerd.
Inflatie
In de eerste helft van het jaar daalde de inflatie, maar deze bleef nog steeds relatief hoog. De kerninflatie in Europa bleef in de laatste maanden steken op 2,7%, terwijl de inflatie in Nederland zelfs weer opliep tot 3,9% volgens de Europese definitie. Een van de oorzaken hiervan was de verzwakking van de euro, die de inflatie opdreef. Gelukkig zorgden wereldwijde loonstijgingen ervoor dat consumenten bleven besteden.
De lange kapitaalmarktrentes zijn in westerse landen gestegen, terwijl de centrale banken in de V.S. en Europa de korte beleidsrentes juist hebben verlaagd. Deze rentebewegingen waren het gevolg van een langzaam maar stabiel dalende inflatie en een beter dan verwachte economische groei. Het stijgen van lange rentes en dalen van korte rentes leidde tot een normalere rentecurve.
PMI-cijfers
De PMI-cijfers, indicatoren voor toekomstige groei, lieten tegen het einde van het jaar een licht positiever beeld zien dan in het derde kwartaal. In de Eurozone bleven de cijfers voor de industrie min of meer gelijk, en de samengestelde index voor industrie en diensten bleef net onder de 50, wat duidde op economische krimp. Vooral de zwakke cijfers voor nieuwe orders in de industrie bleven zorgwekkend. Ook in de V.S. bleef de industrie een zorgenkind. Daarentegen groeide de Amerikaanse dienstensector sterk, met een hoogste stand in 33 maanden, vooral door een toename van nieuwe orders. De samengestelde index in de V.S. impliceerde robuuste economische groei aan het begin van 2025. De index in China wees, geholpen door overheidsstimuleringen, voor de veertiende maand op rij op economische groei.
Aandelen
Zoals eerder aangegeven, hebben de meeste aandelenbeleggers een goed beleggingsjaar achter de rug. Amerikaanse aandelen stegen voor het tweede jaar op rij met meer dan 20%. Dit is pas de vijfde keer in de geschiedenis dat dergelijke stijgingen 2 jaar op rij worden gemeten. De verschillen waren echter groot. Beleggers met een groter belang in kleinere aandelen (small caps) of een relatief groter belang in Europese aandelen hadden een aanzienlijk lager rendement dan beleggers die hun portefeuille hadden gewogen naar de wereldwijde marktkapitalisatie. In de Amerikaanse S&P 500-index werd circa 60% van het totale rendement bepaald door de “magnificent seven”-groep.
De sterkere koersstijgingen van Amerikaanse aandelen ten opzichte van Europese aandelen waren deels te danken aan hogere bedrijfswinsten in de V.S. Daarnaast werden Amerikaanse bedrijven relatief “duurder” doordat de koersen sterker stegen dan de winsten. Dit gold echter niet meer voor het laatste kwartaal. Amerikaanse aandelen behaalden in het laatste kwartaal nauwelijks koerswinst. In opkomende markten en Europa daalden de koersen zelfs vanaf het moment dat duidelijk werd dat Trump waarschijnlijk de nieuwe president zou worden. Voor Europese aandelenmarkten was het laatste kwartaal het slechtste in twee jaar tijd.
Obligaties
In het vierde kwartaal stegen de kapitaalmarktrentes in zowel de V.S. als Europa naar een niveau boven dat van het begin van het jaar. De 10-jaars kapitaalmarktrente in China volgde een tegengestelde beweging en staat inmiddels onder het niveau van de Europese en Amerikaanse markten. In de V.S. steeg de rente, met name in het laatste kwartaal, onverwacht sterk als gevolg van een veerkrachtigere economie dan eerder werd aangenomen. Voor obligatiebeleggers in Europa resulteerde dit in rendementen van gemiddeld 2% voor staatsleningen en ruim 4,5% voor bedrijfsleningen. Beleggers in Amerikaanse staatsleningen realiseerden daarentegen nauwelijks rendement in 2024.
Valuta
Eerder in het jaar daalde de waarde van de USD ten opzichte van de euro, maar halverwege het jaar keerde deze beweging om. Na de verkiezing van Trump kreeg deze trend een extra impuls.
De euro deed het ten opzichte van andere valuta echter relatief goed. De Chinese renminbi daalde in 2024 slechts 3% ten opzichte van de USD. Valuta van andere opkomende markten waren daarentegen uit de gratie.
Grondstoffen
In de loop van het jaar nam de onrust op de gasmarkt toe. Handelaren waren nerveus over het feit dat vanaf 1 januari 2025 geen Russisch gas meer via Oekraïne naar Midden-Europa zou stromen. Dit leidde eind 2024 tot een bijna verdubbeling van de gasprijzen in Europa, wat een stijging van de algemene inflatie veroorzaakte.
De olieprijzen daarentegen daalden, net als in 2023, licht. Door de sterkere USD profiteerden Europese afnemers echter niet van deze daling. Goud presteerde uitzonderlijk goed in 2024, met een prijsstijging van meer dan 27%. Dit was de sterkste jaarlijkse winst sinds 2010.
Strategie
Halverwege het jaar hebben we in het aandelengedeelte van de actieve vermogensbeheerportefeuilles het belang in Amerikaanse aandelen en large cap-aandelen verhoogd ten koste van het belang in Europese en small cap-aandelen. Achteraf gezien bleek dit tot aan het einde van 2024, ondanks het feit dat Amerikaanse aandelen en large cap-aandelen op basis van de koers/winstverhouding duurder waren, een goede tactische keuze. Dit neemt echter niet weg dat we alert blijven op overwegingen in bepaalde regio’s en sectoren. Wij hebben in de jaren rond de millenniumwisseling persoonlijk ervaren hoe belangrijk dit is, en die lessen hebben we goed onthouden.
Onze actieve vermogensbeheerportefeuilles zijn daarom ook na deze tactische aanpassing minder afhankelijk van bijvoorbeeld de “magnificent seven” dan het gemiddelde van de markt. De strategie van rebalancing hebben we in 2024 met succes toegepast en blijven we toepassen. Zonder een anker worden beleggers immers alle kanten op geslingerd. Deze aanpak bleek ook in 2024 effectiever dan handelen op basis van waarderingen. Als we bijvoorbeeld begin 2024 hadden gekozen om niet in Amerikaanse of large cap-aandelen te beleggen vanwege hun waarderingen, zouden we het jaar hebben afgesloten met een zeer beperkt positief rendement of zelfs een verlies, zoals bijvoorbeeld bij de Franse CAC 40 of de Midcap Index in Amsterdam het geval was.
In onze actieve vermogensbeheerportefeuilles varieerden de rendementen in 2024, afhankelijk van het profiel, tussen 7% en 17%. In de indexportefeuilles realiseerden we rendementen tussen 5% en 22%. Met een persoonlijke, individuele benadering vielen rendementen soms iets lager of juist iets hoger uit.
We sloten het tiende jaar van Alpha Capital af met veel vertrouwen in de toekomst. Bovendien is vanaf 1 januari onze collega Martijn Welten medeaandeelhouder van Alpha Capital. Wij bedanken u voor het vertrouwen en de prettige, vaak persoonlijke gesprekken. De beste wensen voor 2025!